Franciacorta, een wijnstreek in het Noorden van Italië, ten Noordwesten van Brescia is voor veel wijnliefhebbers een niet zo bekende wijnstreek. Geheel ten onrechte want hier worden de mooiste mousserende wijnen geproduceerd die zeker niet in uw wijncollectie mogen ontbreken.
Ik kom al sinds mijn 4e levensjaar in de Franciacorta streek en ga, tijdens de zomervakanties, nog steeds naar het meer van Iseo wat ten noorden ligt van Franciacorta. Het is een wijnstreek naar mijn hart. Het is een kleine wijnstreek zoals zoveel in Italië, maar het heeft wel iets héél speciaals ten opzichte van al die ander wijnstreken.
In Franciacorta wordt namelijk een verrassende mousserende wijn geproduceerd gelijkwaardig aan de Champagne en de Cava. Franciacorta heeft dezelfde Europese rechten, EG-vordering 753/02 uit 2002. Hiermee is de naam beschermt als merknaam “Franciacorta” zonder andere bijkomende namen onder vermelding DOCG. Wat in 2009 leidde tot een Europese beschermde herkomstbenaming (BOB).
De Champagne en de Cava zijn vele malen bekender dan de Franciacorta. Dat is ook niet verwonderlijk. Met de bescheiden ca. 17,6 miljoen flessen die de Franciacorta produceerde in 2019 kan het ook niet op tegen het commerciële geweld en de enorme hoeveelheden van de twee grootmachten. Zij produceerde respectievelijk ruim 300 miljoen en 245 miljoen flessen in ditzelfde jaar.
Waarmee Franciacorta wel kan wedijveren is de kwaliteit die de wijnboeren en wijnhuizen weten te produceren. Dat komt vooral door de strenge eisen die het “Vrijwillige Consortium ter bescherming van Franciacorta”, opgericht in 1990, zichzelf en de wijnproducenten oplegden. Zo zijn bijvoorbeeld de opbrengsten gemaximaliseerd tot 10.000 kg/hectare met een maximum van 6500 liter/hectare. Deze worden de komende jaren nog strenger bijgesteld. Het gaat Franciacorta dan ook niet om de Kwantiteit maar om de Kwaliteit.
Het productieproces, wat aan de basis ligt van DOCG Franciacorta, is een exacte kopie van de methode Champenoise. Deze is ontwikkeld in de Champagne regio met een 2e gisting op fles. In Italië noemen ze dit de “Metodo Classico”, die zij ook altijd zeer mooi uitspreken.
Wat de Franciacorta uniek maakt is de ligging van de wijnstreek. Als je de streek van bovenaf bekijkt liggen de wijngaarden in een soort amfitheater met de opening, het toneel, naar het Iseomeer. Deze is gevormd door de laatste ijstijd dankzij de grote gletsjers uit Val Canonica.
Door deze unieke ligging wakkert de wind ’s avonds aan, veelal vanuit het Noordoosten vanaf het Iseomeer, en gaat dan rond de ochtend weer liggen. Door dit unieke microklimaat koelt het af met soms wel 15 graden verschil met overdag. Zo krijgen de schimmels en andere ziektes minder kans de druiven aan te tasten. Hierdoor zijn er veel minder bestrijdingsmiddelen nodig. Dit in combinatie met de gebruikte druivensoorten Chardonnay en Pinot Nero, die graag in een wat koeler klimaat staan, verklaart wellicht de succesformule van de Franciacorta. Een prachtige mousserende wijn die met gemak kan wedijveren met Champagne of Cava. Wellicht onbekend maar zeker ten onrechte onbemind!
Ik nodig u dan ook uit om eens een mooie fles Franciacorta bij uw wijnhandel te kopen. De prijs kwaliteit verhouding is zeer goed en kan zeker op tegen de Champagnes. Meer weten over Franciacorta? Binnenkort, eind 2020, breng ik een boekje uit over deze streek en zijn dan via mijn website te bestellen.
Colofon Franciacorta
De Franciacorta kent 5 soorten categorie wijnen . Ze maken ze met 6 soorten doseringen van droog naar zoet (Pas Dosato, Extra brut, Brut, Extra dry, Sec o Dry en Demi-Sec).
De 5 soorten zijn:
Franciacorta non-vintage, druiven Chardonnay, Pinot Bianco en Pinot Nero, 2e gisting minimaal 18 maanden en pas na minimaal 25 maanden na oogst uitgebracht. Alle doseringen.
Franciacorta Satén druiven Chardonnay en Pinot Bianco(maximaal 50%), 2e gisting minimaal 24 maanden en pas na minimaal 28 maanden na oogst uitgebracht. Alleen in Brut.
Franciacorta Rosé, druiven Chardonnay, Pinot Bianco en Pinot Nero(minimaal 25%), Basiswijnen worden afzonderlijk per druif gevinifieerd, maar vaak ook alleen met Pinot Nero. Alle doseringen m.u.v. Brut
Franciacorta Mellisimato, druiven Chardonnay, Pinot Bianco en Pinot Nero, 2e gisting minimaal 30 maanden en pas na minimaal 37 maanden na oogst uitgebracht. Basiswijn moet minimaal voor 85% uit hetzelfde jaar komen. Doseringen: Pas Dosato, Extra brut, Brut, Extra dry.
Franciacorta Riserva druiven Chardonnay, Pinot Bianco en Pinot Nero, 2e gisting minimaal 60 maanden en pas na minimaal 67 maanden na oogst uitgebracht. Doseringen: Pas Dosato, Extra brut en Brut.
Deze gastblog is geschreven door Ruben Valenteyn van Vako Vino www.vakovino.nl.